
Salto Angel – Najwyższy Wodospad na Ziemi
Salto Angel to najwyższy wodospad świata, znajdujący się w sercu wenezuelskiej dżungli. Spada z imponującej wysokości 979 metrów z Auyántepuí, góry stołowej w kształcie serca. Pierwszym obcokrajowcem, który zobaczył ten wodospad zaledwie 90 lat temu, był amerykański pilot Jimmy Angel. Dziś ten cud natury jest częścią Parku Narodowego Canaima, wpisanego na listę UNESCO.
Dotarcie do Salto Angel to prawdziwa przygoda – wymaga lotu awionetką i rejsu rzeką przez tropikalny las. Choć trudno dostępny, przyciąga podróżników spragnionych kontaktu z dziką przyrodą. Salto Angel zachwyca i inspiruje, będąc jednym z najbardziej spektakularnych miejsc na Ziemi. To podróż, którą warto wpisać na listę marzeń.
Park Narodowy Canaima
Park Narodowy Canaima to jeden z największych parków narodowych na świecie, zajmujący powierzchnię ponad 30,000 km2. To prawie tyle, co terytorium Belgii! Pod względem wielkości zajmuje drugie miejsce w Wenezueli, tuż za Parkiem Narodowym Parima Tapirapecó (39,000 km2) w stanie Amazonas.

Canaima znajduje się w magicznej części stanu Bolívar, w regionie Gran Sabana, na południowy wschód od Orinoko (zobacz artykuł: Delta Orinoko). Nie ma starszych miejsc na naszej planecie niż malownicze płaskowyże Wyżyny Gujańskiej w Wenezueli. Te w parku narodowym mają ponad 280 milionów lat.
Park został wpisany na listę UNESCO w 1994 roku ze względu na swoje wyjątkowe walory przyrodnicze i geologiczne. Większość krajobrazu stanowią góry stołowe, zwane tepui, które mają urwiste ściany i płaskie szczyty, pełne zaskakujących formacji skalnych. Najsłynniejszą z nich jest Auyántepuí, z której spada najwyższy wodospad świata, Salto Angel.

Do Parku Narodowego Canaima nie prowadzą żadne drogi jezdne. Choć plemiona Pemon zamieszkujące Gran Sabanę wspominają o ścieżce przez dziewiczy las z osad Kavanayen do Camarata, próżno szukać jej na mapie. Podobnie jak ścieżki w kierunku Ciudad Guayana, szybko urywają się w lesie.
Mimo trudnego dostępu, park cieszy się niesłabnącą popularnością, choć powoli, ze względu na ceny, staje się atrakcją niemal elitarną. Na przestrzeni lat odwiedziły go gwiazdy światowej sławy, takie jak Harrison Ford, Naomi Campbell, Steven Spielberg, Antonio Banderas, Sharon Stone, Michelle Pfeiffer, a nawet Filip Burbon, król Hiszpanii. Oprócz turystyki, sporym źródłem dochodu w Parku Narodowym Canaima są diamenty, złoto i kasyteryt.
Mieszkańcy parku
Canaima jest domem dla unikalnej flory i fauny, w tym wielu gatunków endemicznych, których nie znajdziemy nigdzie indziej na Ziemi. Mieszkają tu na przykład jaguary, leniwce, mrówkojady wielkie, pancerniki olbrzymie, saki białolice, węże mapanare (żararaki), iguany, harpie, kolibry i 69 gatunków komarów.

Region ten zamieszkują także rdzenni mieszkańcy, głównie Pemon Kamarakoto, którzy od wieków żyje w harmonii z przyrodą. Pod osłoną nocy, Kamarakoto wciąż polują na zwierzęta. Wypalają półhektarowe poletka o nazwie el conuco, na których sadzą ananasy, maniok, trzcinę cukrową oraz bawełnę. Mieszkają w domach w kształcie stożków, dzięki którym nie mokną i nie marzną.
Dzieci Kamarakoto nie opuszczają domu przez pierwszy rok życia, gdyż są wówczas podatne na wpływy złych duchów. W dniu pierwszych urodzin otrzymują czerwone bransoletki na nadgarstek i kostkę u nogi w celu ochrony.
Park oferuje liczne atrakcje turystyczne, takie jak rejsy po rzekach Carrao i Churún, wędrówki po dżungli oraz wizyty przy spektakularnych wodospadach, na przykład Salto Sapo. Największą atrakcją jest oczywiście Salto Angel, jeden z głównych symboli Wenezueli.
Laguna de Canaima
Laguna de Canaima to jedno z pierwszych miejsc, jakie ogląda się przylatując do parku narodowego. Słynie z przepięknych wodospadów Hacha (topór), Golondrina (jaskółka) y El Sapo (ropucha), a także z trzech emblematycznych palm. Znad brzegu jeziora można podziwiać trzy tepuje: Kurun, Kusari oraz Kuravaina. Płytka i ciepła woda sprzyja orzeźwiającym kąpielom. Laguna de Canaima zawdzięcza charakterystyczną, herbacianą barwę kwasowi taninowemu, który ma działanie przeciwzapalne i odkażające.

Salto Sapo
Aby dostać się do wodospadu Salto Sapo, należy wsiąść w drewnianą curiarę i przepłynąć Lagunę de Canaima. Spacer za kurtyną wodospadu dostarcza niezwykłych wrażeń. Okolice wodospadu, podobnie jak powierzchnię tepui, porastają serfaceras – rośliny przypominające zgniłe algi. Chcąc uniknąć upadku na śliskich skałach, warto spacerować tam w bawełnianych skarpetkach, znanych z właściwości antypoślizgowych.

Salto Angel
Wodospad Salto Angel, lokalnie nazywany Kerepakupai Merú, to najwyższy wodospad na świecie. Ma prawie kilometr wysokości! Początki pomiarów nie były łatwe. Przedstawiciele Pemon nie chcieli zagłębiać się w okolice wodospadu, wierząc, że czai się w nich zły duch, Kanaima (dowiedz się więcej w artykule: Gran Sabana).
Salto Angel składa się z czterech mniejszych, równoległych wodospadów. Połowę można oglądać przez cały rok, a drugą jedynie w porze deszczowej.

Legenda o córce szamana
Dlaczego Auyántepuí ma kształt serca? Według legendy, kiedyś mieszkała tu Churun, piękna córka szamana. Zakochało się w niej wielu mężczyzn, którzy aby zdobyć jej serce, musieli wspiąć się na szczyt góry. Ale żaden z mężczyzn nie spodobał się szamanowi. Rzucił na nich czar, lecz ten przypadkowo trafił w serce Churun. Serce pękło, a z rany trysnął potężny wodospad, znany dziś jako Salto Angel.

Jimmy Angel
W 1937 roku James „Jimmie” Angel, amerykański pilot poszukujący Złotej Rzeki, postanowił wylądować na płaskowyżu Auyántepuí w Wenezueli. Drogę do El Dorado pokazał mu wcześniej niejaki McCracken, geolog z Alaski, zapoznany w barze w Panamie. Latali na Wyżynę Gujańską i wracali z workami pełnymi złota. Gdy McCracken zmarł na malarię, Jimmy Angel zaczął latać do Wenezueli na własną rękę.
W słynną podróż zabrał swoją żonę, Marie. Niestety, podczas lądowania jego samolot ugrzązł w błocie, uniemożliwiając dalszy lot. Jimmie i jego żona musieli pieszo przedzierać się przez gęstą dżunglę, w dół po stromej i śliskiej skale.
Przez 11 dni walczyli z trudnym terenem, tropikalnym klimatem i ograniczonymi zapasami, kierując się w stronę cywilizacji. Ostatecznie dotarli do wioski indiańskiej, gdzie znaleźli schronienie i pomoc, a historia ich niezwykłego wyczynu obiegła świat. Działo się to w czasach, gdy na terenie dzisiejszego Parku Narodowego Canaima pojawiły się pierwsze misje Zakonu Kapucynów.
Samolot El Rio Caroni pozostał na Auyántepuí aż do lat 70-tych, a dziś można oglądać go w sąsiedztwie lotniska w mieście Ciudad Bolivar nad rzeką Orinoko. Więcej informacji o wyprawie Jimmiego Angela nad wodospad Salto Angel przeczytasz na stronie Jimmy Angel Historical Project, założonej przez Karen Angel, bratanicę Jimmiego.

Aleksandrs Laime
W 1955 roku, słynny Łotycz zdobył Auyántepuí (2,535 m n.p.m.) pieszo. Zbadał niewielki odcinek tego płaskowyżu o powierzchni 700 km2, odkrywając wiele nieznanych rzek. Jedną z nich nazwał Gauja, na cześć największej łotewskiej rzeki. Spędził ponad 35 lat życia mieszkając w osadzie Pemon w głębokiej puszczy, gdzie w końcu zmarł na zawał serca.
Według wierzeń Pemon, to na Auyántepuí rodzą się wszystkie rzeki świata. Wierzą również, że duchy zamieszkujące szczyt pozostają tam na wieczność, bowiem śmierć nie jest w stanie dotrzeć tak wysoko. Z tego względu nikt nie chciał towarzyszyć Aleksandrsowi Laime w podróży po dziewiczym płaskowyżu.
Legendy, do dziś powtarzane przez Pemonów głoszą, że na Auyántepuí Laime spotkał sześć żywych dinozaurów, a także potężną żyłę złota. O ile nikt nie udowodnił dinozaurów, tak po śmierci Laime w 1994 roku w jego domu znaleziono metalową puszkę, a w niej 20,000 USD.

Odlot pełen wzruszeń
Film animowany Up (Odlot) Walta Disneya, zdobywca dwóch Oskarów, to wzruszająca opowieść o miłości, marzeniach i odwadze. Carl i Ellie, para staruszków, przez całe życie marzą o podróży do wodospadu Salto Angel w Wenezueli. Na ich drodze zawsze staje jednak codzienność i proza życia.
Po stracie ukochanej żony, Carl postanawia spełnić ich wspólne marzenie. Przywiązuje tysiące balonów do swojego domu i unosi się w przestworza. Dom ląduje na tajemniczym płaskowyżu Auyántepuí, z którego spływa majestatyczny wodospad Salto Angel. Carl odkrywa, że prawdziwe przygody to nie tylko miejsca, ale również więzi, które tworzymy z innymi.
Ta historia przypomina, że miłość i wspomnienia mogą nas unosić nawet ponad najtrudniejsze chwile życia.

Jak dotrzeć do Salto Angel?
Wodospad Salto Angel to jedno z najbardziej odległych miejsc Wenezueli. Można go zwiedzić w ramach jednodniowej wycieczki z Caracas lub Margarity, lub przybywając na cztery dni. Zobacz jak dostać się do Parku Narodowego Canaima.
Salto Angel samolotem
W sercu Parku Narodowego Canaima znajduje się niewielkie lotnisko Aeropuerto de Canaima (CAJ). W 2025, w czwartki i niedziele można tu dolecieć linią Conviasa z lotniska Maiquetia w Caracas (CCS). Oznacza to, że w Parku Narodowym Canaima trzeba spędzić cztery dni.
Nie ma możliwości zakupu biletu przez Internet, trzeba się pofatygować do okienka Conviasy na lotnisku w Caracas. Przelot w obie strony kosztuje około 150 USD od osoby. Co ciekawe, nie można kupić biletu Conviasa nie mając rezerwacji w jednym z droższych ośrodków. Jeśli chcesz przenocować w zarządzanym przez Pemonów najtańszym ośrodku Campamento Wey TuPu, nie przylecisz Conviasą.

Jeśli chcesz przylecieć do Parku Narodowego Canaima tylko na jeden dzień, to jedynym rozwiązaniem jest lot czarterowy. 19-osobowe turbośmigłowce JetStream 31 latają z Puerto Ordaz i Ciudad Bolivar, rzadziej z Santa Elena de Uairen czy Luepa. Przeloty do Parku Narodowego Canaima są niezwykle atrakcyjne widokowo! Opuszczając betonową dżunglę Puerto Ordaz, leci się nad największym jeziorem zaporowym Wenezueli, Embalse de Guri. Z kolei z Luepa, piloci manewrują wśród tajemniczych tepui, porośniętych nieprzebytą puszczą tropikalną.
Wodospad Salto Angel, o ile nie jest w chmurach, zwykle widać tuż przed lądowaniem w Aeropuerto de Canaima. Ale na miejscu można dokupić lot helikopterem (500 USD od osoby). Helikopter podlatuje do wodospadu prawie na wyciągnięcie ręki, a pilot ustawia maszynę pod różnym kątem, aby każdy mógł zrobić dobre zdjęcia.

Salto Angel łodzią
Mając więcej czasu i chcąc zobaczyć Salto Angel z dołu, można wyprawić się łodzią. Po przylocie na lotnisko Aeropuerto de Canaima (CAJ) lub szutrowe lądowisko San Salvador de Paul (SSV), należy przesiąść się na 10-osobową łódź. Następnie płynie się przez trzy godziny w górę rzeki Churun. W porze suchej (maj – listopad) czasem trzeba przepychać łódź. Pokonawszy rzekę, należy się udać w około godzinną wędrówkę przez puszczę. U podnóża Salto Angel można przenocować w hamaku w niewielkiej osadzie Isla Ratón. Mając wykupiony 4-dniowy pakiet w jednym z ośrodków, hamaki są zawarte w cenie.
Noclegi w Parku Narodowym Canaima
Na podróż do Parku Narodowego Canaima zwykle wykupuje się pakiet, obejmujący nocleg w jednym z 15 dostępnych ośrodków, wyżywienie, transfer lotniskowy i wycieczkę do wodospadu Salto Angel. Przewodnicy lokalni posługują się hiszpańskim, angielskim, francuskim i niemieckim. Ceny za pakiet wahają się od 500 USD (Campamento Wey TuPu) do 2000 USD (Campamento Canaima, Ara Meru Lodge, Waka Wena) od osoby.
Choć w parku nie ma zasięgu telefonu, w ośrodkach zwykle jest dostęp do WIFI. Wyżywienie w ośrodkach jest w formie bufetu i zwłaszcza warto zjeść tam świeże owoce, w szczególności lechosa (papaja) i piña (ananas). Pyszne są też soki ze świeżo wyciskanych owoców, a także lokalne desery. Do ośrodków często przylatują tukany i papugi, które podbierają najlepsze kąski wprost z talerzy!

Kiedy zwiedzać Salto Angel?
Salto Angel, najwyższy wodospad świata, znajduje się w tropikalnym regionie Wenezueli, gdzie pogoda jest zdominowana przez dwie główne pory roku: suchą i deszczową.
Pora sucha (grudzień – kwiecień)
Pora sucha trwa od grudnia do kwietnia i jest uznawana za najlepszy czas na odwiedzenie Salto Angel, szczególnie dla tych, którzy chcą cieszyć się pięknymi widokami bez nadmiaru deszczu.
- Temperatury w dzień: 25 °C – 30 °C
- Temperatury w nocy: 18 °C – 20 °C
- Szansa opadów: niska, choć przelotne deszcze są możliwe
Wczesnym rankiem często pojawia się mgła, co może utrudniać podziwianie wodospadu.
Pora deszczowa (maj – listopad)
Pora deszczowa trwa od maja do listopada i charakteryzuje się intensywnymi, codziennymi opadami deszczu, szczególnie popołudniami i wieczorami.
- Temperatury w dzień: 26 °C – 31 °C
- Temperatury w nocy: 19 °C – 22 °C
- Szansa opadów: wysoka, regularne i intensywne deszcze
Opady deszczu są bardziej regularne i intensywne, co sprawia, że wodospad prezentuje się szczególnie spektakularnie. Często pojawia się mgła, która utrudnia lub uniemożliwia loty widokowe helikopterem. Choć nie występują wtedy ekstremalne zjawiska pogodowe, takie jak śnieg czy huragany, to intensywność deszczu może wpływać na dostępność niektórych tras.
Niezależnie od pory roku, wilgotność powietrza jest tu wysoka, co jest typowe dla tropikalnych lasów deszczowych. Mgła, szczególnie wczesnym rankiem i po intensywnych opadach, tworzy nastrojowy klimat, choć może znacząco wpłynąć na podziwianie widoków.

Podsumowanie
Wybierając się do Parku Narodowego Canaima pamiętaj o zabraniu dolarów amerykańskich w gotówce oraz środków przeciw komarom. Ze względu na możliwe przerwy w dostawie prądu w ośrodkach przy Salto Angel, koniecznie spakuj naładowany powerbank. Najlepsze ubranie na zwiedzanie Salto Angel to cienkie długie spodnie, cienka koszula z długim rękawem, bawełniane skarpetki, sandały trekkingowe i kapelusz z szerokim rondem, zakrywającym kark. Na lotnisku Aeropuerto de Canaima w godzinach przylotu i odlotu Conviasy kupisz lokalne pamiątki, takie jak naszyjniki z nasion i talizmany z kamieni półszlachetnych.
Zainteresował Cię Park Narodowy Canaima? Daj znać w komentarzu! 🙂


9 komentarzy
Aurota
Chyba nie wsiadłabym do takiej awionetki. Musi tym strasnie bujać, zwłaszcza nad górami. Ale z drugiej strony widoki za oknem przepiękne!
Tierra Bonita
Niektóre loty są całkiem spokojne. W miarę możliwości, firmy unikają czarterowania po 16:30-17:00, bo na trasie Canaima – Puerto Ordaz po południu powietrze bardzo się nagrzewa, co powoduje nieprzyjemne turbulencje. Ale na szczęście lot jest krótki, trwa zaledwie pół godziny. No i widok ładny, bo zaraz po wylocie z Canaimy nadlatuje się nad Embalse de Guri, największy sztuczny zbiornik wodny Wenezueli 🙂
Pingback:
Kevin
Excellent blog! Have you considered having it translated into English? Would be really helpful, thanks and greetings from Scotland!
Tierra Bonita
Hi Kevin, thanks! I’ve been considering having it translated, and will hopefully manage by the end of 2025 🙂
Dorotka
Przepiękne i bardzo egzotyczne miejsce. Aż dziwi, że tak trudno dostępne. Oglądałam kiedyś program o Wenezueli i najbardziej zapamiętałam właśnie ten wodospad. Czy zdarza się, że wysycha?
Tierra Bonita
Pemoni nie pamiętają, aby wodospad wysechł całkowicie. Zdarzały się jednak historyczne susze w ciągu ostatnich 25 lat, gdy wody było tak mało, że to podstawy wodospadu docierała jedynie mgiełka. Najmniej wody w Salto Angel jest w porze suchej, przypadającej na listopad – kwiecień.
Krzysztof
W końcu ktoś konkretnie opisał w jakich porach najlepiej się wybrać. Mam pytanie o lokalne biura organizujące wycieczki . Czy masz jakieś namiary na lokalne firmy i aktualne ceny?
Tierra Bonita
Hej! Jest wiele możliwości, zależy czy chcielibyście lecieć na kilka dni z pakietem w parku czy na jeden dzień z firmą czarterującą loty. W przypadku czarterów 19-osobowych, linie zwykle latają przy min. 9 pasażerach. Ale zapewne można wyczarterować też 5-osobowe Cessny.
Jeśli chodzi o same czartery to np. Transmandu, a ośrodek to np. Waku Lodge nad samą Laguną de Canaima. Ośrodek ma w pakiecie również przeloty z Caracas i z Puerto Ordaz, nie trzeba wtedy ogarniać ich na własną rękę. O ceny niestety trzeba ich pytać, najszybciej na whatsappie lub przez formularz, bo zmieniają się w zależności od miesiąca.