Karnawał “avatarów” w Peru
W peruwiańskim Yurimaguas rozpoczął się właśnie Carnaval del Achiote, największe ekologiczne święto Amazonii! To wyjątkowy karnawał, który swoją nazwę zawdzięcza achiote – ekologicznemu składnikowi, którym uczestnicy malują twarze i ciała, przypominając postaci z filmu „Avatar”. Od 2011 roku ta kolorowa uczta przyciąga miłośników kultury i przyrody z całego świata. Skąd wzięła się ta niezwykła tradycja? Dowiedz się z dzisiejszego wpisu!
Z czego słynie achiote?
Achiote to krzew, który znajdziesz nie tylko w Peru, ale też w Brazylii i Kolumbii, a nawet w Meksyku. Napar z achiote działa przeciwzapalnie i oczyszczająco, a owoce od wieków stosuje się jako barwnik do farbowania ubrań i malowania ciał. Nasiona achiote często są mielone na proszek lub moczone w oleju, aby wydobyć ich pieprzny i ziemisty smak. Dodaje się ich także do wielu potraw, takich jak ryż, gulasz, zupy i marynaty.
W karnawale wolno używać wyłącznie naturalnych amazońskich barwników, na przykład achiote, huito, pichohuayo, palillo i huasai. Od wczesnych godzin porannych, uczestnicy przygotowują kostiumy wykonane z naturalnych materiałów: piór, liści, owoców i kwiatów. Ciała malują na różne kolory, przede wszystkim na zielono i niebiesko. Podstawowym barwnikiem jest właśnie achiote, od którego nazwy wywodzi się to amazońskie święto.
Kluczowym punktem karnawału “avatarów” jest taniec uwielbienia wobec najważniejszych istot mistycznych peruwiańskiej Amazonii: Chullachaqui i Yacuruna. Kim są te egzotyczne postaci?
Chullachaqui – strażnik lasu
Chullachaqui mieszka głęboko w puszczy amazońskiej, czuwając nad jej florą i fauną. Jednym z jego najbardziej intrygujących aspektów jest umiejętność zmiany kształtu. Potrafi przybrać postać różnych zwierząt lub nawet naśladować wygląd ludzi. Ta zdolność przemiany sprawia, że jest nieuchwytny i trudny do zidentyfikowania. Chullachaqui to także dowcipniś, uwielbia robić psikusy i sprawiać kłopoty. Może zmylić podróżnych lub zwabić ich głębiej do puszczy. Mimo, że jest psotny, to w peruwiańskiej Amazonii uważa się go za symbol szacunku wobec środowiska naturalnego. Legendy o Chullachaqui przekazuje się ustnie, z pokolenia na pokolenie. Różne społeczności mogą mieć odmienne wersje jego wyglądu i zachowania, ale podstawowe tematy ochrony lasu i szacunku dla natury pozostają spójne.
Yacuruna – pan rzek i lagun
Według lokalnych wierzeń, Yacuruna stoi na straży roślin wodnych i zwierząt, które zamieszkują rzeki i strumienie amazońskiej puszczy. Podobnie jak wiele innych istot w mitologii, Yacuruna posiada zdolność zmiany kształtu, co pozwala mu przystosować się do różnych warunków i uniknąć wykrycia przez ludzi. W niektórych opowieściach Yacuruna jest przedstawiany jako romantyczny kochanek. Uwodzi kobiety i mężczyzn, przyciągając ich do głębin rzek i jezior. W niektórych społecznościach Yacuruna jest otoczony kultem, a ludzie odprawiają rytuały i ofiary w nadziei na uzyskanie jego łaski i ochrony podczas podróży po zdradliwych odmętach puszczy amazońskiej.
Kogo jeszcze spotkasz w czasie Carnaval del Achiote?
Chullachaqui i Yacuruna to nie jedyne postaci tego barwnego karnawału. Na ulicach miasteczka Yurimaguas spotkasz również osoby przebrane za inne ważne istoty mitologiczne peruwiańskiej Amazonii. Oto kilka przykładów:
- Shapingos – figlarne leśne istoty, gotowe ukarać każdego, kto niszczy dżunglę
- Yacumama – matkę węży w dżungli
- Yaras – kobiety Yacuruny
Carnaval del Achiote: wskazówki praktyczne
Carnaval del Achiote trwa od 11 do 25 lutego 2024 roku. Masz więc jeszcze szansę dołączyć do tego niezwykłego wydarzenia!
Jak dostać się do Yurimaguas?
- Busem z Tarapoto (2h)
- Łodzią z Iquitos (3 dni)
Do peruwiańskiego miasteczka Tarapoto można przylecieć bezpośrednim samolotem z Limy (LAN Airlines lub STAR Peru). Lot trwa około półtorej godziny, więc podróż jest szybka i wygodna.
Powiązane wpisy:
16 komentarzy
Baran
Podróżuję jedynie palcem po mapie, ale im więcej czytam blogów tym bardziej wiem, że nic nie wiem (o świecie) 🙂
Tierra Bonita
Mam tak samo – im więcej czytam, tym mniej wiem. 🙂 🙂
Pingback:
Samba rulez
Może nie tak znany festiwal jak karnawał w Rio (moje marzenie!), ale nawet ciekawy.
Marcin
Żeby zobaczyć Amazonię (część peruwiańska), lepiej leciec do Iquitos czy Puerto Maldonado?
Tierra Bonita
Świetne pytanie i sporo osób staje przed podobnym dylematem! Technicznie, Puerto Maldonado należy do dorzecza Amazonki, ale nie znajduje się w samej Amazonii.
Oba miejsca zwiedza się podobnie, korzystając na miejscu z usług lokalnych biur turystycznych. Taniej rezerwować je na miejscu niż przez Internet (różnica w cenie nawet o 50%). W obu regionach pogoda jest porównywalnie nieprzewidywalna, ale należy założyć, że między styczniem a marcem pada tu kilka razy dziennie.
Transport:
Loty do Puerto Maldonado są tańsze niż do Iquitos. Podczas gdy do Iquitos można się dostać jedynie samolotem, do Puerto Maldonado można dojechać też nocnym autobusem z Cusco.
Organizacja na miejscu:
Lodge w Iquitos zwykle oferują wyższy standard niż te w Puerto Maldonado. Chodzi np. o 24h dostęp do elektryczności, klimatyzację, Internet. W Iquitos jest większa szansa, że “anglojęzyczny przewodnik” faktycznie zna angielski.
Fauna:
Większe szanse na spotkanie dzikich zwierząt są w Puerto Maldonado. Iquitos to duże miasto, więc zwierzęta raczej usuwają się w głąb puszczy.
Amazońskie grupy etniczne:
Zdecydowanie więcej mieszka w Iquitos niż w Puerto Maldonado.
TeenkieWeenkie
Czy preparaty z achiote są do kupienia w Europie?
Tierra Bonita
Tak, są dostępne w Polsce. Można zamówić w necie 🙂
Mariola
Świetny materiał! Będę tu wracała 🙂
Tierra Bonita
Dzięki! 🙂 I oczywiście zapraszam po więcej 🙂
Ewa
Czytając artykuł aż chciałoby się tam być i uczestniczyć w tych fantastycznych zwyczajach Peruwiańczyków. Niestety w moim przypadku to tylko marzenia, zatem będę oddawała się zajmującej lekturze na blogu. Czekam na kolejne wpisy
Tierra Bonita
Hej Ewa, kto wie, może kiedyś wybierzesz się do Peru? 🙂
Estera
Wycieczka do Peru to moje marzenie. Właśnie je Pani dla mnie wyciągnęła z szuflady 😉
Tierra Bonita
Niedługo dodam nowe wpisy o Peru, także zapraszam serdecznie po kolejną dawkę ciekawostek 🙂
Bartek
Bardzo ciekawy materiał! Będę czytał kolejne wpisy 🙂
Tierra Bonita
Hej Bartek,
Dzięki i zapraszam! Kolejne materiały już wkrótce 🙂
Aga