Machu Picchu – Zaginione Miasto Inków

Planujesz podróż do Machu Picchu, jednego z najbardziej magicznych miejsc na Ziemi? A może po prostu chcesz poczuć atmosferę tego starożytnego miasta ukrytego w sercu peruwiańskich Andów? Bez względu na to, czy stoisz u progu tej niezapomnianej przygody, czy tylko marzysz o jej przeżyciu, Machu Picchu to miejsce, które zasługuje na uwagę. W tym artykule dowiesz się, jak najlepiej przygotować się do wyprawy, co warto zobaczyć na miejscu, oraz jak czerpać pełnymi garściami z wyjątkowej atmosfery tego zakątka Peru.

Słowo o Machu Picchu

Machu Picchu to najbardziej znany zabytek Ameryki Południowej, wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Zyskał sławę „Zaginionego Miasta Inków”, ponieważ nigdy nie dotarli do niego hiszpańscy konkwistadorzy w czasach odkryć geograficznych. Jego urok polega nie tylko na jego tajemniczej historii, ale też na malowniczym położeniu geograficznym. Oblane z trzech stron rzeką Urubamba, jest praktycznie niewidoczne z poziomu lustra wody. Egzotyczna roślinność, lamy pasące się wśród ruin miasta, a w tle porośnięte puszczą tropikalną góry dodają miejscu atrakcyjności.

W latach 60-tych utworzono Park Archeologiczny Machu Picchu, który objął też 16 innych stanowisk archeologicznych wzdłuż Szlaku Inkaskiego. Dyrektor parku uważa, że miasto stanowiło istotny węzeł handlowy dla całego Imperium Inków. Można było wymieniać tu produkty typowe dla sierry (wyroby kamienne, tkaniny) i amazońskiej selvy (koka, tytoń, pióra ptaków do ozdób). Rozkwit miasta (llaqta) przypadał na lata 1420 – 1530 naszej ery, a na stałe mieszkało tu około 750 osób. W niszach wewnątrz góry Huayna Picchu znaleziono liczne szkielety ludzkie, a także ceramikę, kamienne narzędzia oraz pojedyncze wyroby z brązu.

Machu Picchu znajduje się 112 kilometrów (80 km w linii prostej) od Cusco, na grzbiecie górskim położonym 500 metrów nad meandrami rzeki Urubamba. Z lotu ptaka, ruiny miasta wyglądają jak siodło między dwoma szczytami górskimi: Machu Picchu i Huayna Picchu. W czasach inkaskich, można było się tu dostać wyłącznie przez dwa pilnie strzeżone miejsca: Puerta del Sol (Brama Słońca) i Puente Inca (Most Inkaski). Miasto wybudowano na uskoku tektonicznym, a ruchy ziemi w tym miejscu do dziś powodują uszkodzenia, widoczne na przykład w Świątyni Trzech Okien. Ze względu na położenie w lesie mglistym, Machu Picchu często otulone jest wilgotną chmurą.

Baza wypadowa

Główną bazą wypadową do Machu Picchu zwykle jest Cusco (zobacz wpis: Cusco – Serce Imperium Inków). To zabytkowe miasto wielkości Poznania oferuje dobrze rozwiniętą infrastrukturę na każdą kieszeń. Od luksusowych, 5-gwiazdkowych hoteli (JW Mariott, Palacio del Inka), poprzez średniej klasy hostele i pensjonaty, po klimatyczne gospodarstwa agroturystyczne, każdy znajdzie coś dla siebie. Cusco to również zadbana starówka, wpisana listę UNESCO. Architektura inkaska splata się tu z zabytkami z czasów kolonialnych, a dodatkowo można tu spróbować tradycyjnej kuchni andyjskiej, w tym cuy, grillowanej świnki morskiej.

Alternatywą dla noclegu w Cusco jest również Ollantaytambo, położone malowniczo mniej więcej w połowie drogi między Cusco a Machu Picchu. To jedna z nielicznych miejscowości w Peru, które zachowały oryginalną architekturę inkaską. Komfortowe pensjonaty, udekorowane w stylu inkaskim, oferują piękne widoki na okoliczne góry. Wszędzie można dojść spacerem: i do restauracji, oferujących pyszną, lokalną kuchnię, i do twierdzy inkaskiej, górującej nad miastem. Z twierdzy w Ollantaytambo rozpościera się panoramiczny widok na wykute w skale spichlerze. To prawdopodobnie w tych spichlerzach gromadzono produkty amazońskie i andyjskie, które następnie rozprowadzano po Imperium Inków.

Inną opcją, którą warto wziąć pod uwagę, jest Aguas Calientes. Mieści się tu stacja końcowa pociągów do Machu Picchu. Choć Aguas Calientes to miejsce wyjątkowo “turystyczne”, położone jest wyjątkowo malowniczo nad rzeką Urubamba, wśród roślinności tropikalnej. Pełno tu straganów i sklepów oferujących rękodzieło o różnej jakości, a także klimatycznych restauracji i butikowych hoteli. Można tu znaleźć niewielki kościółek, pomnik Pachacuteka (jednego z najpotężniejszych władców inkaskich), oraz zrelaksować się w basenach termalnych na świeżym powietrzu. Tu również oferta noclegowa jest różnorodna, od eleganckich kurortów, po niewielkie hostele. W porównaniu do Cusco i Ollantaytambo, noclegi są tu dość drogie, zwłaszcza w “najdroższym” miesiącu, jakim jest czerwiec.

Dojazd do Machu Picchu

Do ruin można się tu dostać na wiele różnych sposobów. Najbardziej popularnym jest jednodniowa wyprawa z Cusco. W porze suchej (1/06 – 15/10), między Cusco a Aguas Calientes kursuje bezpośredni pociąg Inca Rail i Peru Rail. Z kolei w porze deszczowej (16/10 – 31/05), trasa jest dwuetapowa. Pierwszy etap, z Cusco do Ollantaytambo, pokonuje się autobusem, a następnie wsiada się w pociąg do Aguas Calientes.

Niezależnie od opcji, trasa prowadzi malowniczo przez Świętą Dolinę Inków. Za miejscowością Chinchero pojawiają się piękne widoki na Andy oraz rzeka Urubamba. Gdzieniegdzie migają inkaskie tarasy uprawne, a także fragmenty stanowisk archeologicznych, rozrzuconych po Szlaku Inkaskim. Dojeżdżając do Ollantaytambo, warto zerknąć na szklane kapsuły, zawieszone w skale na wysokości 400 metrów ponad lustrem wody. To Ollantaytambo Skylodge, 5-gwiazdkowy hotel, do którego trzeba wspiąć się po stalowych linach via ferrata. Za dnia obserwuje się stąd kondory, a nocą Drogę Mleczną.

W Aguas Calientes przesiada się na minibus, aby pół godziny później zameldować się przy wejściu do ruin miasta Machu Picchu.

Pociągiem do Machu Picchu

Choć sieć kolejowa w Peru jest słabo rozwinięta, nie dotyczy to odcinka między Cusco a Aguas Calientes. Na tej trasie kursują dwie główne linie turystyczne:

• Inca Rail
• Peru Rail

Na przestrzeni dekady, gdy podróżowałam tą trasą nawet dziesięć razy w ciągu roku, miałam przyjemność korzystać z obu linii. Warto wiedzieć, że oba pociągi oferują podobny standard usług. Wybierając pociąg, warto kierować się godziną biletu wstępu do Machu Picchu, a także typem pociągu. Pod względem komfortu podróży, w obu liniach można wybrać wagony widokowe, czyli z przeszklonym sufitem. W pociągach Inca Rail, taka opcja nazywa się “360”, z kolei w Peru Rail nosi nazwę “Vistadome”.

Podróżując pociągiem, należy mieć pod ręką paszport oraz wydrukowany bilet. Pokazuje się je zarówno przy wejściu na peron, jak i wchodząc do pociągu. Wagony są ponumerowane albo cyframi, albo literami. Miejsca w wagonach również są numerowane, a miejsca przydzielone z góry. Ale widoki po obu stronach pociągu są równie wyborne. Pociągi mają klimatyzację, muzykę peruwiańską w tle oraz darmowy napój. Niezależnie ile razy byłam w Machu Picchu, podróż pociągami zawsze sprawiała mi ogromną frajdę.

Warto pamiętać, że do Aguas Calientes nie prowadzi żadna droga jezdna. Jedyną bezpieczną opcją jest podróż pociągiem lub pieszo Szlakiem Inkaskim. Przejście Szlaku Inkaskiego zajmuje cztery dni. Nocuje się wówczas w namiotach, rozstawianych przez tragarzy w specjalnie przygotowanych bazach w sercu peruwiańskiej sierry.

Minibusem do ruin

Wysiadając z pociągu w Aguas Calientes, od razu czuć zmianę klimatu: z ostrego, wysokogórskiego powietrza Cusco, na wilgotny i duszny, prawie “amazoński”. Często towarzyszy temu zapach kwitnących bromelii. Między dworcem kolejowym, a przystankiem minibusów jadących do ruin mieści się mercado artesanal, czyli zadaszone stragany z rękodziełem. Trafiłam tu kiedyś na kilka perełek, na przykład ręcznie malowane szachy z figurami nawiązującymi do Inków. Ich jakość spada jednak z roku na rok. O wiele lepszym miejscem zakupu pamiątek jest Mercado San Pedro w Cusco (zobacz wpis: Cusco – Serce Imperium Słońca).

Gdy przyjechałam do Machu Picchu po raz pierwszy, w 2007 roku, droga dojazdowa z Aguas Calientes wydała mi się bardzo przepaścista. Jednak kilka lat później urosły drzewa i “przepaść” nie była już tak straszna. Szutrowa droga im. Hirama Binghama jest dość kręta, ale ofertuje zjawiskowe widoki na okoliczne góry i na rzekę Urubambę daleko w dole.

Co zwiedzić w Machu Picchu?

Machu Picchu zajmuje powierzchnię około pięciu kilometrów kwadratowych. Dzieli się na dwie główne części: świętą i mieszkalną. Pierwsze wrażenie po wejściu na punkt widokowy jest NIESAMOWITE.

Kamienne stopnie prowadzą przez wilgotny las tropikalny, który nagle się kończy, a oczom ukazują się zadbane ruiny miasta inkaskiego na tle ikonicznego szczytu Huayna Picchu. Stąd również można zobaczyć zarówno Świątynię Trzech Okien, kamień Intihuatana, kamienne domy kryte strzechą, jak i andenes, czyli inkaskie tarasy uprawne, schodzące w dół zbocza, ku rzece. Warto wspomnieć, że pewna część Machu Picchu jest rekonstrukcją. Gdy w 1911 roku przybył tu Hiram Bingham, który jako pierwszy odkrył miasto dla turystyki masowej, było porośnięte tropikalną puszczą. Nie znamy nazw inkaskich, określających najważniejsze miejsca w Machu Picchu. Zostały nadane współcześnie, w ostatnim stuleciu.

Osoby, którym nie służy duża wysokość nad poziomem morza, powinny odczuć tu ulgę. Machu Picchu leży bowiem na wysokości 2000 – 2400 m n.p.m., a więc ponad 1000 metrów niżej niż Cusco.

Świątynia Trzech Okien

Świątynia Trzech Okien to jedno z najbardziej fascynujących miejsc w Machu Picchu. Zbudowana z precyzyjnie dopasowanych kamieni, świątynia składa się z trzech dużych okien wychodzących na wschód, które prawdopodobnie symbolizują trzy poziomy inkaskiej kosmologii: niebo (Hanan Pacha), ziemię (Kay Pacha) i podziemia (Hurin Pacha). Badacze uważają, że mogła pełnić funkcję ceremonialną, związaną z kultem słońca, które odgrywało kluczową rolę w wierzeniach Inków. Świątynia Trzech Okien jest doskonałym przykładem zaawansowanej inżynierii i głębokiej duchowości, które przenikają cały kompleks Machu Picchu. Dziś na parapetach okien można spotkać vizcache, puchate gryzonie, przypominające wyglądem króliki.

Torreón – Świątynia Słońca

Półkulista budowla z oknami, wykonana z precyzyjnie dopasowanych do siebie kamieni, to dawne obserwatorium astronomiczne Inków. Jest zorientowana dokładnie, co do centymetra, w kierunku punktu wschodu słońca w dniu czerwcowego przesilenia zimowego (pora sucha w tej części Andów to jednocześnie zima). Budowla otacza sporej wielkości kamień z wyrzeźbioną szczeliną. Podczas przesilenia zimowego, słońce wpadające przez okno oświetla szczelinę. Okno nakierowane jest również na Plejady. Obserwacja Plejad pomagała Inkom ustalić datę sadzenia ziemniaków. Od zewnątrz, okna otoczone są wystającymi, kamiennymi kołkami. Nie jest do końca pewne, czy służyły do zawieszania przedmiotów, czy do rzucania cienia, który pełnił funkcję obserwacyjną w czasach inkaskich.

Kamień Intihuatana

Kamień Intihuatana to najważniejszy i najbardziej tajemniczy obiekt w Machu Picchu, pełniący rolę zarówno astronomicznego zegara, jak i centrum duchowego. Nazwa “Intihuatana” pochodzi z języka quechua i oznacza “miejsce, które zatrzymuje (przywiązuje) słońce”. Ten precyzyjnie wyrzeźbiony kamień służył Inkom jako narzędzie do obserwacji przesileń słonecznych, pomagając w planowaniu wydarzeń rolniczych oraz ceremonii religijnych. Umieszczoną na szczycie wzgórza Intihuatanę wyrzeźbiono z jednego bloku skalnego, co jest świadectwem wysoko rozwiniętych umiejętności technicznych Inków. Co ciekawe, jest to jeden z nielicznych zachowanych tego typu kamieni, ponieważ większość została zniszczona przez hiszpańskich konkwistadorów w czasie kolonizacji. Intihuatana w Cusco mogła pełnić również funkcję usno, czyli inkaskiego ołtarza ceremonialnego.

Świątynia Kondora

Świątynia Kondora w Machu Picchu to wyjątkowe miejsce, które łączy w sobie naturalną formę terenu ze specyficzną rzeźbą, tworząc obraz majestatycznego kondora – jednego z najważniejszych symboli w kulturze Inków. Została zbudowana wokół naturalnej skały, której kształt przypomina rozpostarte skrzydła ptaka. W centralnym punkcie znajduje się rzeźbiona głowa kondora, idealnie wpisująca się w otaczający krajobraz. Kondor, jako duchowy posłaniec między światem ludzi a bogami, symbolizował odrodzenie, wolność i moc. W Świątyni Kondora prowadzono prawdopodobnie rytuały ofiarne, na co wskazują wykute w skale kanały, mogące służyć do odprowadzania krwi ofiar.

Machu Picchu na własną rękę

Zasady zwiedzania Machu Picchu mogą się różnić z sezonu na sezon. Dotyczy to zarówno sposobu zakupu biletów, godzin wstępu, limitu odwiedzających oraz zwiedzania z przewodnikiem. Planując jednodniową wycieczkę z Cusco na własną rękę, rozważ wyjazd do Machu Picchu pierwszym dostępnym pociągiem (np. 6:00 – 7:00), zwiedzanie o 12:00, 13:00 lub 14:00, a następnie powrót ostatnim dostępnym pociągiem (np. 20:00 – 21:00). Pamiętaj, aby bezwzględnie zabrać ze sobą paszport, w przeciwnym razie nie wejdziesz do pociągu, minibusa ani do ruin. Teoretycznie, zwiedzanie ruin powinno odbywać się z przewodnikiem lokalnym. W praktyce, często zwiedza się bez.

Jak dokonać rezerwacji?

W jakiej kolejności rezerwować Machu Picchu w 2024 roku?

1. Wybierz dzień i godzinę wstępu do ruin. Wstęp odbywa się od 6:00 do 15:00, co godzinę. Mając bilet na przykład na godzinę 7:00, możesz wejść do ruin między 7:00 a 7:45. Najbardziej aktualne informacje znajdziesz na stronie Ticket Machu Picchu. Bilety do Machu Picchu można kupić online na oficjalnej stronie rządowej: Zakup Biletu do Machu Picchu – Strona Oficjalna.
2. Wybierz trasę zwiedzania – od tego zależy cena biletu. Aktualnie do wyboru jest dziesięć tras. Najbardziej popularna z nich to Machu Picchu Classic Circuit 2. W porze deszczowej dostępnych jest 1,500 biletów, a w porze suchej 1,400 biletów dziennie. Rekomenduje się zakup biletów z dwumiesięcznym wyprzedzeniem w porze deszczowej i trzymiesięcznym w porze suchej. Zwiedzanie ruin trasą Circuito Clasico 2 zajmuje około dwie i pół godziny, a w ruinach możesz przebywać maksymalnie do czterech godzin. Zwiedzając, należy podążać wyznaczoną trasą spacerową; nie ma możliwości powrotu do poprzedniego punktu trasy.
3. Wybierz pociąg (Inca Rail lub Peru Rail), typ wagonu i godzinę odjazdu. Przejazd z Cusco do Aguas Calientes zajmuje około 3 godziny. Pamiętaj, że w porze deszczowej, bilet na pociąg łączony jest z autobusowym, co wydłuża podróż o około pół godziny.
4. Dojście ze stacji kolejowej w Aguas Calientes do przystanku odjazdu minibusów to około 10 minut spacerem, a przejazd minibusem do ruin zajmuje pół godziny. Minibusy do ruin odjeżdżają co około 10 minut, a w porze suchej często stoi do nich długa kolejka (nawet pół godziny czekania). Pierwszy minibus z Aguas Calientes do Machu Picchu wyrusza o 5:30, a ostatni o 15:30. Ostatni minibus powrotny odjeżdża z Machu Picchu do Aguas Calientes o 17:30.

Ile kosztuje wyprawa?

Koszt wyprawy do Machu Picchu uzależniony jest od kilku czynników. Wybierasz się na jeden dzień? A może planujesz nocleg w Ollantaytambo lub Aguas Calientes? Który bilet wybierzesz – klasyczny czy połączony z wejściem na szczyt Huayna Picchu? Pojedziesz zwykłym pociągiem, czy wolisz widokowy?

Załóżmy, że planujesz jednodniową wyprawę z Cusco. Jedziesz pociągiem widokowym, a po ruinach spacerujesz trasą Circuito Clasico 2. Twój koszt przedstawia się następująco:

• Bilet na pociąg (w obie strony): ok. 550 soli
• Bilet na minibus (w obie strony): 127 soli
• Bilet wstępu: 152 sole

Łączny koszt to około 830 soli, czyli 860 złotych.

Jak się spakować do Machu Picchu?

Ze względu na to, że będziesz podróżować różnymi środkami transportu oraz pieszo, warto odpowiednio przygotować ekwipunek. Poniżej znajdziesz spis niezbędnych rzeczy, dzięki którym Twoja podróż do Machu Picchu będzie komfortowa:

• Paszport i wydrukowane bilety
• Niewielki plecak turystyczny
• Lekkie buty trekkingowe lub adidasy z wytrzymałą podeszwą
• Długie spodnie z odpinanymi nogawkami
• Rozpinana bluza z kapturem
• Spray na meszki, krem UV, nakrycie głowy
• Płaszcz przeciwdeszczowy typu folia
• Zapas wody, przekąski
• Naładowany powerbank

Podsumowanie

Dzisiejszy wpis nie wyczerpuje zagadnień związanych z Machu Picchu. Mam nadzieję, że przybliży Ci klimat tego miejsca, jednego z moich ulubionych w całej Ameryce Południowej. A jeśli planujesz podróż w te rejony, znajdziesz tu także kilka praktycznych wskazówek.

Niezależnie od opcji zwiedzania, Machu Picchu pozostaje w pamięci na długo. Miejsce jest tak malownicze, że nawet w porze deszczowej ma ogromny urok. Jeśli dopiero planujesz wyjazd do Peru i zastanawiasz się nad wyborem trasy, zobacz wpis 10 Najciekawszych Atrakcji Peru. Peru zwiedza się przyjemnie i bezpiecznie, nie potrzeba szczepień, ani wizy. Nic, tylko wsiąść w samolot i udać w podróż marzeń!

Jeśli masz jakieś pytania, lub zauważysz, że zmieniły się zasady zwiedzania Machu Picchu – daj znać w komentarzu! 🙂

Udanej podróży!

Ps. Czy wiesz, że zgodnie z zasadami pisowni języka quechua, słowo “Machupicchu” powinno się pisać łącznie? W turystyce przyjął się jednak zapis “Machu Picchu” i dlatego pojawia się w dzisiejszym artykule w takiej formie.